Maar eerst ga ik mijn excuses aanbieden
Je weet al wanneer het probleem van de opwarming ontdekt is: in de 17de en 18de eeuw (klik hier). In een latere blog hebben we het over de Keeling-curve gehad. Op die curve vind je de dagelijkse waarden van de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer. Je ziet daarop hoe snel dat gehalte stijgt en blijft stijgen ondanks alle goedbedoelde pogingen om dat tegen te gaan, ondanks de ondergang van een wereldmacht zoals de Sowjet-Unie (die tot een drastische vermindering van de uitstoot had moeten leiden), ondanks de Parijse Akkoorden en ondanks alle beperkingen die het covid-virus ons in grote delen van de wereld oplegde (zie hier).
Lege vliegvelden… Sommigen vonden ze een feestje, anderen niet. Voor het klimaat waren ze op geen stukken na genoeg.
Met die ‘excuses’ in de onderkop zit het als volgt. Mijn twee eerste blogs over de Keeling-curve (zie de links hierboven) dateerden van ongeveer een jaar geleden. Die curve is geen strakke lijn maar vertoont in de loop van een jaar regelmatige pieken en dalen, afhankelijk van de seizoenen. Het proces begint ongeveer nu, in de tweede helft van april. Een groot deel van de aardse vegetatie gaat nu groeien en bloeien en legt daarbij steeds meer CO2 vast. De curve van het gehalte gaat dalen. Dat loopt door totdat die vegetatie weer gaat afsterven zodat een tijdlang steeds meer CO2 vrijkomt in de atmosfeer. De curve gaat weer stijgen. Dat punt valt ongeveer eind september.
Mijn plan was om een blog te schrijven over de Keeling-waarden van eind april 2022 en die van eind april nu, dus zonder storende seizoensinvloeden. Maar dat viel in het water. De dagelijkse metingen van het CO2 -gehalte worden op Hawaii gedaan, en wel vanaf de meer dan 3000 meter hoge Mauna Loa-vulkaan. Die vulkaan brak op 27 november 2023 uit, en dat betekende een tijdelijke onderbreking van de metingen. Op zichzelf is dat geen catastrofe. Het is al tientallen keren eerder gebeurd (één keer zelfs wegens bezuinigingen van de Amerikaanse overheid), en het observatorium bleef maar zelden meer dan een maand dicht. Dat is dit jaar anders. Ik schrijf dit op 18 april 2023, en er komen nog steeds geen nieuwe metingen los. Jammer? Ja, natuurlijk. Er zijn nu geen meetgegevens over het laatste deel van de covid-crisis.
De Mauna Loa-vulkaan op Hawaiï, twee dagen na de uitbarsting van november 2022
Is het dan niet fijn dat de curve niet meer zo heel snel stijgt?
Niet echt. Hoewel het heus niet aan goede bedoelingen ontbreekt. De oproep klinkt dan ook luid genoeg: ‘We moeten onze schouders eronder zetten en met ons z’n allen de uitstoot terugdringen, want dan komt het vast nog wel goed.’ Maar we hebben altijd een uitstekende reden om onze eigen inspanningen teniet te doen. We kunnen het Oekraïense volk niet in de steek laten en laten enorme bergen explosieven ontploffen. De instappers op de woningmarkt komen niet aan de bak en daarom moeten we 900.000 woningen bouwen (cement en beton zijn bar slecht voor de CO2-balans), de jeugd heeft het tijdens de covid-crisis psychisch heel zwaar gehad en moet nodig weer eens de beest kunnen uithangen. We willen dieren afschaffen omdat ze ruften, schijten en anderszins CO2 uitstoten en dus een bijdrage leveren aan de opwarming, maar intussen blijven we ook als mens gewoon ruften, schijten en anderszins CO2 uitstoten. En het zou onethisch zijn om iets anders te willen.
Alles blijft slechter gaan zo lang de curve structureel blijft stijgen. Elke dag dat het langer duurt voordat de curve daalt in plaats van stijgt, groeit de omvang van de klimaatramp en duurt het langer voordat de ramp hersteld wordt. Sterker nog: de curve moet niet alleen dalen maar ook genoeg dalen.
Dat kun je met een simpele proef zelf vaststellen. Stel: de vriezer in je koelkast werkt op -22 graden. De ijsblokjes daarin zijn stijf bevroren en zijn alleen met moeite en geweld uit de bak te werken. Je haalt het blokjesbakje uit de vriezer en zet het naast de koelkast op het aanrecht. Daar heerst een kamertemperatuur van +18 graden. Dus gaan de blokjes langzaam smelten. Aanvankelijk merk je daar niets van. De blokjes blijven nog een tijdje keihard. Maar naarmate de uren verstrijken, zie je en voel je dat de omtrek van de blokjes natter wordt. Op een gegeven moment kun je ze makkelijk uit hun bakjes wippen. Stel je voor dat je je in de loop van dat proces bedenkt. De temperatuur van het resterende ijs is intussen tot -5 graden gestegen en die van het water eromheen tot iets tussen +0 en +18. Kun je alles weer laten bevriezen door de temperatuur in de keuken willekeurig te verlagen omdat elk beetje verlaging goed is? Nee natuurlijk. Je moet de temperatuur niet verlagen: je moet de globale temperatuur verlagen tot onder het vriespunt. Dat wil zeggen: je moet teruggaan naar je uitgangspunt. Naar het klimaat vertaald betekent dat: minder fossiel, minder koeien, minder huisdieren, minder mensen, minder computers, minder beton (), minder vliegtuigen, enzovoort. Wie iets anders beweert en zegt dat een beetje ook al goed is, is een leugenaar.
Hoi Jacques,
Ik geef je in verband met het bovenstaande nog steeds de boekentip die ik een poosje geleden op je bureau legde: ‘Wat bomen ons vertellen’, van Valerie Trouet. Daaruit kun je leren dat er allerlei grotere mechanismen zijn die ook voor opwarming en afkoeling zorgen, heel interessant. Ik neem aan dat je dat al wel weet, globaal (😉), maar zij is heel precies in haar bevindingen, en het melden van die van anderen. Ze brengt interessante verbanden aan en verklaart perioden van droogte en dergelijke op grond van dendrochronologische metingen. Het betreft invloeden als zonneactiviteit, El-ninjo en El-ninja, vulkaanuitbarstingen, straalstroominvloeden, houtkap enz enz. En dat alles heel smakelijk en leesbaar, maar toch zeer precies, gebracht.
Ik wil dit even kwijt omdat ik al die discussies over Co2 zo ongelooflijk beperkt vind.
Dag hoor,
Monique